Güney Ege Kalkınma Ajansı (GEKA), Denizli’deki Tripolis Antik Kenti’nde bulunan anıtsal çeşmenin kazı çalışmalarına destek vererek geçmişi milattan sonra 2. yüzyıla dayanan yapının gün yüzüne çıkartılmasını sağladı.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın koordinasyonunda Aydın, Denizli ve Muğla illerinin kalkınmasına yönelik faaliyetler yürüten GEKA, alternatif turizmin gelişmesi ve bölgede yaygınlaştırılması amacıyla birçok projeye destek veriyor. Ajans, bir alternatif turizm çeşidi olan kültür turizminin bölgede ön plana çıkmasını hedefliyor. Bu amaçla, özellikle son yıllarda bölgedeki antik kent ve ören yerlerinin kazı ve restorasyon çalışmalarına destek veriyor. Bu kapsamda

GEKA, Denizli’deki Tripolis Antik Kenti’nde bulunan anıtsal çeşmenin kazı çalışmalarına destek vererek çeşmenin ortaya çıkartılmasına olanak sağladı. Ajansın 2018 yılı Kültür Turizminin Geliştirilmesi Mali Destek Programında başarılı bulunarak destek almaya hak kazanan Denizli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünün başvuru sahibi olduğu “Tripolis Antik Kenti Anıtsal Çeşme Kazı Projesi”nin kazı çalışmalarını ise Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Arkeoloji Bölümü yürütüyor.

Tripolis Antik Kenti Kazı Heyeti Başkanı ve (PAÜ) Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bahadır Duman, milattan önce 5 bin 500 yıllık Tripolis Antik Kenti’nde GEKA’nın destekleriyle yaptıkları çalışmaları ve kazı süreci hakkında bilgi verdi. Ajansın Tripolis’in kazılmasında ve restorasyon işlerinin yapılmasında büyük payı olduğunu ifade eden Duman, antik kent için 2014 yılında da ayrı bir proje yürüttüklerini söyledi.

Söz konusu projede kentin etrafının 6 bin metrelik tel çitle çevrilerek kenti koruma altına aldıklarını söyleyen Duman, ayrıca Tripolis’teki tanıtım levhalarının da GEKA'nın desteğiyle yapıldığını belirterek şunları söyledi:

"2018 yılında kent merkezinde 31 metre uzunluğunda 7 metre genişliğinde ve yaklaşık 15 metre yüksekliğinde anıtsal bir çeşme tespit ettik. Bu çeşmenin kazı projesini GEKA finansa etti. Bu destek sayesinde de halihazırda çeşmenin yüzde doksan oranında kazısını tamamladık. Bundan sonra artık ikinci etaba geçerek restorasyon çalışmalarına başlayacağız."

Anıtsal yapı hakkında bilgi veren Duman, “Çeşmenin yaklaşık 750 tane bloğu sağlam olarak çıkartıldı. Bu 750 blok tek tek ekibimiz tarafından çizimleri yapılarak restorasyon işleri tamamlandı. Böylece bu çeşmeyi ayağa kaldırmak için elimizde yeterli materyal oluştu. Proje, 2018 yılı Ocak ayında başladı ve bu yılın sonunda da tamamlayacağız" diye konuştu.

Duman, Anadolu'da milattan sonra (M.S.) 2. yüzyılda çok az sayıda bu nitelikte ve büyüklükte çeşme olduğunu belirtti. Bunun nedeninin Tripolis’in prestij yapılarından olan çeşmenin yapımında civar kentlerden ve bölgelerden farklı özellikteki mermerlerin yanı sıra Mısır'daki Asvan şehrinden de kırmızı renkli granitlerin kullanılması olduğunun altını çizen Duman, "İlk etapta çeşme şimdi bu görünen kısım gibi değildi. Tamamen üstü 5-6 metre toprak tabakasıyla kaplıydı ve ilk tabakanın altından 100-150 mimari bloktan oluşan bir yığınla karşılaştık. Tabii bunların her biri 500 kilogram ve 1 ton arasında ağırlığa sahip iri bloklar. Bu tespit edildikten sonra ikinci katman sonrasında üçüncü katman derken safha safha bu kazı çalışmasını tamamladık. Tabi, çeşmeden sadece mimari bloklar çıkmıyor, bu çeşmenin cephesinde nişler içinde birçok da heykelle karşılaştık. Bu heykeller bugün Denizli Arkeoloji Müzesi’nde koruma altına alınmış durumda. Sadece büyük anıtsal yapıyı ortaya çıkarmak değildi tabii ki bizim amacımız. Bu toprak altında kalan saklı bilgiye ulaşmaya çalışıyoruz. Dolayısıyla hem mimari anlamda, hem Tripolis'te bu yapının neden kent merkezinde yapıldığına dair hem de çeşmenin yapım aşamalarıyla ilgili önemli bilgilere ulaştık diyebilirim” şeklinde konuştu.

Çeşmenin Anadolu’da çok önemli anıtsal bir yapı olduğunun altını çizen Duman, sözlerini şu şekilde tamamladı:

"Hem Tripolis vatandaşlarının sıcak yaz günlerinde serinlemesini sağlayan bir yapı hem de dışarıdan gelen ziyaretçileri etkileyen prestijli bir yapı. Dolayısıyla, antik dönemde bu kadar etkileyici olan bir yapının günümüzde de kazı ve restorasyon çalışmaları tamamladıktan sonra aynı etkiyi sürdürmesini planlıyoruz. Bu nedenle, restorasyon anlamında bir kaç yıl daha bu yapının üzerinde duracağız. Yapı önümüzdeki yıllarda da inşallah GEKA desteğiyle binlerce kişinin ilgi odağı olacak.”