Gazze Şeridi, 2007 yılından bu yana havadan, karadan ve denizden İsrail'in kuşatmasında. Filistinli Militan grup Hamas'ın 7 Ekim 2023 tarihinde İsrail'e yönelik saldırısının ardından İsrail yetkilileri, Gazze için “topyekûn abluka” kararı aldı. Elektrik, gıda, su ve akaryakıt tedarikinin tamamen kesildi.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Turk, yaptığı açıklamada Gazze'deki ablukanın uluslararası hukuka aykırı olduğunu söyledi. Almanya ve Avusturya ise Filistinlilere yapılan kalkınma yardımının askıya alındığını duyurdu. İtalya, yardımın askıya alınmasının tartışılmaz olduğunu belirtti. İngiltere de Filistin projelerine yönelik yardımlarını gözden geçirdiğini açıkladı…
ABD ise açık destekle İsrail’in yanında yer alıyor. ABD Savunma Bakanı Austin, USS Gerald R. Ford Uçak Gemisi Taarruz Grubu'nun Doğu Akdeniz'e hareket emrini verdi. ABD’nin en yeni ve en büyük uçak gemisi USS Gerald R. Ford’un görevleri arasında İsrail’e silah ve mühimmat sağlamak, İran ve Hizbullah'ı izlemek ve caydırmak da yer alıyor… Bana sorarsanız: Suriye ve Türkiye’yi de içine alarak yapılacak karşı bir hareket, Bu gemiyi devreye sokarak İran, Suriye, Lübnan Hizbullah ve Türkiye’yi hedef alacak. Lafa gelince Türkiye, ABD’nin en büyük müttefiki ve NATO üyesine karşı hedeflediği görüntü…
Üniversitesi Profesörü Nouriel Roubin’i “Orta Doğru Riski” hakkında uyarılarda bulundu. Küresel piyasaların bu riski henüz doğru fiyatlamadığı konusunda endişesini gündeme taşıdı ve çatışmanın yayılma riskinin büyüklüğünü açıkladı. “Piyasalar İsrail’in Gazze’yi işgal ettiği ve çatışmanın sınırlı kaldığı senaryoyu fiyatlıyor. Bu nedenle de petrol fiyatları çok etkilenmedi. Roubin’i petrol fiyatlarında hızlı bir artışın stagflasyonist şoka neden olacağını, bunun da Merkez Bankaları için bir açmaza neden olacağını belirtti. Ekonomistler üç farklı savaş senaryosu çalıştırıyor...
Bu kapsamda analiz edilen 3 senaryo aşağıdaki şekilde özetlenmiştir; Senaryo 1 -Gazze’nin İşgali Hamas’ın saldırılarının ardından Gazze’ye ağır hava saldırıları düzenleyen İsrail kara harekâtına hazırlık sinyalleri ve temizleme harekâtı. İsrail ordusu yaklaşık 300 bin personelini Gazze dışında konumlandırmış bulunuyor. Gazze’ye kara operasyonu, sınırlı bölgesel çatışma ve İran’ın petrol üretiminin düşmesi senaryosunda ekonomistler petrolün varil başına 4 dolar yükselmesini, küresel büyümenin 0,1 yüzde puan düşmesini ve enflasyonun 0,1 puan artmasını bekliyor. Senaryo 2 -Çatışmaların Lübnan ve Suriye’ye sıçraması. Bu senaryoda vekâlet savaşlarının devam etmesi ve büyük aktörlerin savaşa girmemesi olarak değerlendiriliyor…
Bu senaryonun ekonomiler üzerinde etkisi ise sınırlı olacaktır. Yapılan analizler ışığında petrol fiyatlarının 8 dolar artması, Borsaların takip edildiği VIX endeksinde 8 puanlık bir artış olması bekleniyor. Küresel ekonomiye bu sınırlı etkinin ise % 0,3’lük bir daralma ve enflasyona ise % 0,2’lik bir artış getirmesi söz konusu oluyor. Senaryo 3 -İran ve İsrail’in direkt çatışmaya girmesi, İran ve İsrail’in doğrudan çatıştığı en kötü senaryoda petrol fiyatları 150 doları bulabilir. Bu senaryoda küresel ekonomiden yüzde 1,7 küçülmeyle 1 trilyon dolar silinebilir. Zira savaşın farklı cephelere yayılması enflasyon artışı, petrol fiyatlarının artışından ve faizlerin yükseleceğinden dolayı ekonomik krizleri tetiklemesine kesin gözüyle bakılıyor. Birçok büyük aktör ülke ekonomilerinin kötüleşmesiyle ve sivil vatandaşların ölümüyle sonuçlanacak bu savaşlardan kaçındıkları için ekonomilerinde bozulma baş göstermeye başladı…