Toksik insanlar; göz alıcı zehirli sarmaşık gibidir, dışarıdan baktığımızda hoşumuza giderler ta ki zehri bütün benliğimizi sarana kadar.
İnsan, doğası gereği sosyaldir ve diğer insanlarla kurduğu ilişkilerde mutlu olur. Ancak her ilişki için bu geçerli değildir. Bazı ilişkiler zehirli sarmaşığa benzer. Sağlıklı ilişkide; eleştirmek, değiştirmek, suçlamak, kısıtlamak, kontrolcü davranmak, pasif agresif davranışlara ve şiddete yer yoktur. 2018 yılında Oxford sözlüğü yılın kelimesini ‘’toksik’’ olarak seçmiştir.
İlişki içerisinde kendi doğal halimizde olamadığımız, içinde kötü müdahale barındıran, birbirini desteklemeyen, çatışma, rekabet, uyumsuzluk, saygısızlık içeren ilişki türüdür.
Toksik ilişki (romantik, dostluk, iş, profesyonel, komşuluk, akrabalık, aile vs.) içerisindeyken bu durum uzun süre fark edilemeyebilir. Belli bir samimiyete ulaştıktan sonra, aradaki bağ kuvvetlendikçe o insanın size zarar veren davranışlarının sizi kötü etkilediğini fark etmeyebilirsiniz hatta onun bu kötü davranışlarını içten içe savunuyor olabilirsiniz. Hayatınıza aldığınız, bir şeyler paylaştığınız insanların davranışlarını toksik, zor gibi etiketlemek kolay değildir çünkü onlar, sevdiğiniz, değer verdiğiniz insanlardır. Bu durum dışarıdan bakıldığında olayın içerisinde yaşamaya göre daha rahat anlaşılabilir.
Toksik insanlar, diğer insanlara kendini kötü hissettiren, zarar veren, yaşamlarını; davranışları ve konuşmaları ile olumsuz yönde etkileyen kişilerdir.
Toksik Davranışlar:
Aşırı alaycılık, başkalarına sevimli gözükmek için karşısındakini küçük düşürmek, şaka görünümlü iğneleyici eleştiriler, sadece ve sürekli kendinden bahsetme, sıklıkla konuşan taraf olma, pasif agresif tavırlar, sürekli mağdur hissetmek, hep olumsuz şeylerden bahsetmek, hayattan hep şikayetçi olmak, ben buyum değişemem seven böyle sevsin demek, kendinizi geliştirip, kendinizle barışık olmanızı, mutlu olmanızı bilerek isteyerek sabote etmek, manipülasyon tekniklerini kullanmak, kendi negatif duygularını karşı tarafa yansıtmak, haklılığınızı ispat etmek durumunda bırakmak, benmerkezci tutum ve davranışlardır. Onunla buluştuktan sonra eve döndüğünüzde anlamsız yere mutsuz, gergin, tatmin olmamış hissetmeniz, uzlaşmaktan ziyade haklı olma çabaları, özür dilemeyi bilmemek, gereksiz eleştirileri karşısındaki savunmanızı alınganlık diyerek sabote etmek, kıskanç, yargılayıcı ve şüpheci tavırlar. Felaket ve olumsuz odaklılık. Sevgisi ve ilgisinin devamı için bir şeylerden vazgeçmenizi istemek. Duygusal olarak ilişkinin içinde değersizlik hissi, sınır ihlalleri. Kişinin kendisini daima suçlu tarafta hissettirilmesi. Görüştükten sonra bir sonraki görüşmeye o insanla ilişkiniz yolunda mı yoksa farkında bile olmadığınız bir problem olmuş olabilir mi diye düşündürülmesi. Uyuyan canavarı uyandırmamak için karşı tarafla konuşurken her kelimeye, her harekete dikkat etmek durumunda bırakılmak.
Sevdiğiniz herhangi birini düşündüğünüzde içinizde huzursuzluk oluyorsa, karşı tarafın sizi sevip sevmediği konusunda endişeleriniz varsa bu durum onunla ilişkinizde bir sıkıntı olduğunun göstergesidir. Bir ilişkide yalan varsa o ilişki içerisinde tam olarak kendi doğal halinizle kabul göremeyeceğiniz anlamına gelmektedir. Toksik ilişki içindeyken hiçbir zaman en iyi halime ulaşmayacağım düşüncesi vardır bu da hayatta insanın kendine yapabileceği en büyük kötülüklerden biri olabilir.
Peki neler yapılabilir?
Özelini anlatmamak, başka insanlar hakkında konuşurken dahil olmamak, sınır koymak, hayır diyebilmek, karşı tarafa yüzleştirme yapmak, suçlu hissettirdiği zamanlarda karşı koymak, hep kendinden bahsederken durdurup kendini ifade etmek, rahatsızlığınızı kırmadan dile getirmek. Her gün görüşmek yerine haftada bir, ayda bir e indirmek, müsait olmadığınızı belirtmek. Yaptığı davranıştan dolayı hislerinizi söyleyebilirsiniz. Talepleri karşısında karar vermeden önce düşünebilirsiniz. Duygusal anlamda mesafe koyabilirsiniz.
Toksik insanları bazen hayatınızdan tamamen çıkartamayabilirsiniz ancak çok zarar veren, travmalar yaşatan bir insansa hayatınızdan çıkartmak mümkünse denenebilir. Çünkü o ilişkileri yaşamaya mecbur değilken, o insanları hayatınızda tutmanız bazen bilinçli bazen bilinçsiz şekilde o toksikliği hayatınızda istediğiniz, kabul ettiğiniz anlamına gelmektedir.
İlişkide zehirliyorsam veya zehirleniyorsam bunu çözelim iletişimi çok önemlidir. İleri seviyede toksik ilişkilerde bu iletişimin kurulabilmesi pek mümkün değildir. İki taraf da; iyi niyetiyle konuya yaklaşabiliyorsa, durumu kabullenip değiştirme isteği ve motivasyonu varsa, öncesinde verilen şanslar suistimal edilmediyse ve tüm bunlar sabırla yapabilecekse psikolojik destek de alınarak bir düzelme umudu vardır.
Toksik insanlar öğreticidir bize hayatta neyi isteyip neyi istemediğimizi öğretirler. Toksik insanlara maruz kalmadığınız ve başkalarının hayatlarında toksik insan olmadığınız günlere…