PİRİNCİN TAŞLARI    Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçtiğimiz gün ‘Reformlar’ paketini açıkladı. Başta muhalefet partileri tarafından tepkiler, ayrıca vatandaşlar ne düşünmeye başladı. Bunu zaman gösterecek. Ramazan Ay’ı geliyor. Serbest piyasa, fiyatları isteyen istediği fiyatı uyuluyor. Marketlerde bir malı aldığınızda, bir daha ki hafta almaya gittiğinizde aynı fiyatları bulamıyorsunuz ve zamlanmış olarak görüyorsunuz. Kapanın elinde kalmamalı ve sıkı denetim şart…    Covid-19’un ilk yayılmasından sonra Dünyadaki tüm ekonomiler gibi; 2020 Mart ayında Türkiye’de de başlayan pandeminin olumsuz etkisi, aşıların yapılmaya başlamasına rağmen halen devam ediyor. Özellikle de evde kapalı kaldığımız, esnafın dükkânlarının kapandığı süre de özel sektör çalışanlarının geliri çok azaldı. Buna paralel günümüzde başta turizm sektörü olmak üzere işsizlik ve gelir kaybı olgusu şimdilik devam ediyor…     İnsanlar bu yasaklı dönemde kredi kartlarına yöneldi.  Normal kullanımın üstünde kartlarda 35 artış olmaya ve ödemelere geldiğinde ise sadece asgari ödemeler ön plana çıkmaya başladığı gözlendi. 2020 Mart ayında başlayan süreç 2021 Mart ayına gelindiğinde tahmin edildiği gibi pandeminin çarptığı vatandaş soluğu kredi kartında almıştır…     Kart ve kredilerde, 35’lik artışla yaklaşık 38 milyar TL’den 46 milyar TL’ye yükselirken kredi kartlarındaki artış 35,58 olarak gerçekleşmiştir. Öte yandan işletme kredilerinde artış 26,39, tüketici kredilerinde ise 20’lik artış kaydedilmiştir. Tablo-1: Sektörlere Göre Krediler Toplamı (1000 TL) 03/2020- 03/2021 yüzde değişim Iskonto ve İştira Senetleri 293940 244862 -16,70 İhracat Kredileri 12500 -100,00 İthalat Kredileri 4463 5356 20,01 İhracat Garantili Yatırım Kredileri 0 0 Diğer Yatırım Kredileri 126531 216683 71,25 İşletme Kredileri 14.145.713 - 17.873.992 26,36 İhtisas Kredileri 43315 76652 76,96 Fon Kaynaklı Krediler 23088 25810 11,79 Tüketici Kredileri 5353742 6419735 19,91 Kredi Kartları 508835 689867 35,58 Müşteri Adına Menkul Değer Alım Kredileri 2020 Mart’ında 508,8 milyon TL olan kredi kartları ihtiyatlı davranıştan ötürü artış göstermiştir. Covid-19 pandemi nedeniyle bir yıl içerisinde kredi kartları kullanımı ve kredilerde ne yüksek kredi borçlanmaları artış yaşandığı tablolarla gösteriliyor…    Sonuç olarak gerek kredi kartı limitlerinin artırılması gerekse pandemiden dolayı tüketici refahının düşmesi kredi kartı kullanımını zaruri kılmıştır. Neticede ise kullanıcıların büyük bir çoğunluğu kredi kartlarının limitlerinde tavan yapmıştır. Peki, bu kesimleri bekleyen tehlike nedir?          Pandeminin etkileri halen daha günümüzde devam ettiğine göre özellikle özel sektörde işsiz kalanlar veya kısmı çalışma ödeneği gibi asgari ücretin tamını dahi alamayan aileler doğal olarak kredi kartı borçlarını ödeyemeyecek, bu borçları kapatmak için teminat gösteremeyeceği için de tüketici kredisi de alamayacaklardır. Bu aileler için kaoslu günler olacak. Peki, çözüm nerede aranmalıdır?       Pandemiden dolayı kredi kartı borcunu ödeyemeyen ve dar boğaza giren ailelerin imdadına hiç kuşkusuz sosyal devlet yetişmelidir. Burada kilit nokta objektif, nesnel ve profesyonelce davranılarak aile gelirinin iyi etüt edilmesi ve o çerçevede devletin yardım elini uzatmasıdır. Elbette bu süreçte SGK inisiyatif alarak elini taşın altına koymalı. Ticari bankalar ise bir o kadar sorumlu davranıp faiz artırımında indirime gitmeli ve ödeme gecikmesinde icra yoluna gitmemelidir…