Rusya ve Ukrayna savaşının etkileri aslında global ekonomiye büyük darbe vurmuş durumda. Kendi aralarındaki savaşın etkileri aslında tüm dünyayı sarmış durumdadır. Savaş devam ettiği sürece ekonomik süreçlerdeki kayıplar daha da artacak. Tüm dünya da etkileri daha da derinleşecektir…  Bu savaşın en önemli etkisi, emtia, gıda, borsalar, ticari firmalar ve küresel büyüme oranları olarak sıralanabilir. Aslında bu maddeler zaten hayatımızın vazgeçilmezleridir. Ekonomik çarkları döndüren elementlerdir. İlk başta savaşın başlaması sürecinde doğalgaz ve petrol fiyatları bir anda fırlamıştı. Rusya dünyanın en büyük ihracatçısı. Bundan da kaçmak pek de mümkün olmazdı. Özellikle son 14 yılın en yüksek seviyelerini Brend Petrol’de 130 dolardan, mayıs ayında 110 dolar seviyelerine gerilemişti...   Diğer taraftan gıda krizi çok önemli bir konu ve gelecek için de aslında iyimser bir tablo yok. Fakat Dünyadaki ekmek sepeti diye tabir ettiğimiz Rusya ve Ukrayna’nın küresel buğdayın yaklaşık %30’unu karşıladığını düşünürsek kayıpların çok büyük bir düzeyde olacağının da sinyallerini veriyor. Bu durumda buğday, arpa, mısır ve diğer tahıllı ürünleri biraz olsun üretemeyen ülkeler ise ne kadar risk altına gireceği ortada…  Bir de dip not vereyim, Rusya’dan en fazla buğdayı ithal eden ülke Türkiye…  Arzdaki eksiklikten dolayı gıda ve yemde ise %30’a yakın zamlar devam edecektir. Bir de savaşta darbe alan tarımsal arazilerin azalması ise gelecekte daha da sıkıntının habercisidir…  Piyasalarda gözlerini para hırsı bürüyen ahlaksız ticarete yönelen bazı satıcılar ise piyasaların dalgalanmasını devam ettiriyor. Borsalar ise sürekli hareketli devam ediyor. Özellikle Rusya’nın Swift sisteminden çıkarılmasından sonra Rusya’nın 300 milyar doları dondurulmuş durumda belirsizlik devam ediyor. Rusya’da bulunan mevcut reel sektördeki firmaların ülkeden çıkışları da hızlandı. Ekonomik yaptırımlar ve siyasi baskılar sayesinde dünya devleri farklı farklı sektörlerden çıkışları yapmaya başladılar…  IMF Başkanı Georgieva, yaptığı açıklamada savaş nedeni ile küresel ekonomideki büyümenin yavaşlayacağını belirtti. Küresel ekonomi büyüme tahminleri gittikçe düşerken %4,4 oranının da altına düşecek gibi görülüyor. Ayrıca diğer açıklamalarda “Tüm küresel ekonomi, krizin etkisini, büyümenin yavaşlaması, ticaretin sekteye uğraması ve yükselen enflasyonla hissedecek ve de özellikle yoksulları etkileyecek” sözü çok manidar oldu…  Ekonomik Kalkınma Örgütü ise krizin, Avrupa ülkelerinde GSYH’yi %1,08 oranında aşağıya çekeceği ve ABD için ise %0,9 civarına yakın oranda düşüş yaşayacağı tahmin edilmektedir. Genel olarak bakacak olursak küresel büyümde ise %1 oranında savaş nedeni ile daralma olacağı öngörüleri devam ediyor…  Evet, gördüğünüz gibi en ufak bir savaş ve en ufak bir virüs ya da en uzak mesafe, fark etmiyor, tüm dünyanın tamamını etkiliyor. Gıda krizine karşı kayıtsız kalmak gelecekte büyük bir intihar olacaktır… Tarımın önemini bir kez daha vurgulamak istiyorum…  Gelecek, kendi kendine yetecek, tarımda öne çıkacak olan ülkelerindir. Tabi ki her alanda yetemeyiz ama mutlaka hayatı idame ettirebilecek çalışmalara başlamalıyız. Görünen o ki pandemi ve Rusya-Ukrayna savaşı sonrası, dünyanın dönüşü artık eskisi gibi değil ve artık bu dönüşe uyum sağlamamız gerekiyor. Türkiye gerekli tedbirleri almaya devam edecektir...